Alles over legionella: Ziekte en soorten
Een besmetting met legionella kan zich manifesteren als een longontsteking, ook wel bekend als pneumonie. In 2017 werd bij 561 personen in Nederland vastgesteld dat ze leden aan legionellapneumonie, oftewel legionellose. Het daadwerkelijke aantal gevallen van legionellabesmetting is echter niet precies bekend omdat niet alle gevallen van longontsteking worden onderzocht op legionella. Schattingen variëren echter van 1.400 tot 4.000 tot wel 7.000 gevallen van legionellapatiënten per jaar.
Besmetting, ziekte en behandeling
De legionellabacterie gedijt bij voorkeur in watersystemen en verspreidt zich via verneveling, waardoor kleine waterdruppeltjes met legionellabacteriën in de lucht terechtkomen. Deze verspreiding kan plaatsvinden bijvoorbeeld bij douches, whirlpools en in bedrijfsprocessen. Mensen kunnen ziek worden door inademing van deze legionella-bacteriën, wat kan resulteren in een scala aan symptomen, variërend van een milde verkoudheid (legionellagriep) tot ernstige longontsteking (legionellose).
Het is belangrijk op te merken dat mensen elkaar niet kunnen besmetten met legionella, noch dat het drinken van water met legionellabacteriën gevaar oplevert. Legionellose kan met succes worden behandeld met antibiotica, vooral wanneer dit snel gebeurt, en de herstelperiode beslaat meestal enkele weken. Echter, indien een legionellabesmetting niet adequaat of tijdig wordt behandeld, kan dit leiden tot levensbedreigende situaties voor de patiënten.
De bacterie
Zowel in de bodem als in watermilieus kunnen legionellabacteriën worden aangetroffen. Deze bacteriën maken gebruik van amoebe (protozoa) als gastheer om zich te beschermen en te vermenigvuldigen. Binnen het menselijk lichaam daarentegen gebruiken ze alveolaire macrofagen als gastheer. Het is belangrijk op te merken dat niet alle soorten legionella schadelijk zijn voor de volksgezondheid. Alleen de volgende specifieke soorten vormen een potentieel gevaar voor de volksgezondheid:
L. birminghamensis;
L. bozemanii;
L. cincinnatiensis;
L. dumoffii;
Legionellaerythra;
L. feeleii;
L. gormanii;
L. hackeliae;
L. jordanis;
L. lansingensis;
L. longbeachae;
L. maceachernii;
L. micdadei;
L. oakridgensis;
L. parisiensis;
L. pneumophila;
L. sainthelensi;
L. tusconensis;
L. wadsworthii;
L. waltersii.
L. anisa;
Niet alle typen legionellabacteriën vormen hetzelfde gezondheidsrisico. Het serotype 1 van Legionella pneumophila is verantwoordelijk voor ongeveer 70% van de ziektegevallen. Bovendien draagt Legionella pneumophila serotype 2-14 bij aan zo'n 20-30% van de geregistreerde ziektegevallen. Daarentegen vallen alle andere legionellasoorten onder de noemer "Legionella species" of "Legionella non-pneumophila" en deze zijn slechts betrokken bij 2-11% van de gemelde ziektegevallen.